| |
Vrucht en boom
Mag ik je iets vragen? Ik kijk in een vriendelijk gezicht, veertiger, type Golden Retriever, maar dan zwartharig. Het gaat over de schoolkeuze van Sofie, zijn dochter. Heb ik even? Ik zit weggezakt in een zitelement en ontvang juist een tweede glas wijn van de jarige, die mij kennelijk aan haar gasten als schoolkeuze expert heeft voorgesteld. De man trekt zijn stoel dichterbij, in de achterkamer knikt een zilverblonde vrouw naar me. Laat het me uitleggen, zegt de man. Onze Sofie wordt twaalf en heeft advies Havo/VWO. Vorig jaar maakten we al een rondje langs de velden. Kostte zomaar drie zaterdagochtenden maar Sofie is onze oudste en haar keuze zal richtinggevend zijn voor haar jongere broers. Nou, het is me niet meegevallen. Ik ben geen zeikerd, Sofie is mijn sieraad, ik vind een goed hart een schat voor het leven maar ik verwacht meer van een school dan welzijnswerk. Normaal toch? Ik begrijp dat luisteren volstaat voorlopig. De man neemt een slok. Hij heeft de discussies over onderwijs in de media wel gevolgd maar als je je kind zo'n afgekloven schoolgebouw ziet binnenstappen, dan begrijp je ze pas. Wat was er sinds zijn schooltijd feitelijk veranderd? De lokalen waren opgepoetst, de vloeren glansden als in de tijd van Saartje, de tafels stonden nog altijd in militair gelid. Zijn conclusie was: 'andere mensen, dezelfde gezichten maar zijn die docenten er voor mijn kind of moet Sofie op haar blote knieën dankbaar zijn dat ze haar iets willen leren?' Ik zie de zilverblonde vrouw naderbij schuifelen. 'School twee,' zegt de man, 'je gelooft het niet. We luisteren naar de inleiding van een brugklasleider. Veiligheid, respect, dát en dát, regels en afspraken maar op het moment dat ik hem hoor zeggen dat 'dit soort leerlingen moeten leren te .. ,' heb ik geen Trouwranking meer nodig, begrijp je dat?' Ik begrijp het en vraag wat hij en zijn vrouw, ze stelt zich voor en zoekt nu ook een stoel, wat zij belangrijk vinden. Wat verwachten jullie van een school? Dat blijkt verrekte lastig te zeggen. De vrouw wil dat Sofie zich lekker voelt, de man zet in op intellectuele ontplooiing. Niet zo'n school die zelfstandig leren propageert, je weet wel, die school waar het neefje van Sofie op zat. Prima PR, prima idealen maar een Walhalla voor nietsnutten. Luiheid was het talent dat Sofie's neefje daar het best ontwikkelde. De vrouw nipt aan haar glas en onderzoekt mijn blik. Overdrijft haar man? Vind ik dat? Het aardigst was nog het verhaal van die vent op dat gymnasium. Dat is jouw vak toch ook? 's Mans gezicht komt me bekend voor, maar waarom word ik eigenlijk zo heftig getutoyeerd? Een kind is van nature gericht op leren, dat zei hij. Toch Sonja? Zoals een bloem wil bloeien, zo vraagt het talent van uw kind om voltooiing. Zoiets. Mensen verlangen naar kennis, leren maakt ze gelukkig. De man gaat recht zitten, kijkt rond, zijn glas is leeg. Klopt, zegt de vrouw, maar wees eerlijk, Henk, heeft die man één kind één blik waardig gekeurd? Een meningsverschil, aha, ik heb het door, Henk wil zijn Sofie naar een gymnasium, zij wil een 'welzijnsschool' en ik moet zeggen wat ik ervan vind. Wil ik dat? Weet u, zeg ik, onderwijs valt of staat met de mensen die het geven. Dat is mijn ervaring. Een mooi onderwijskundig concept is geen garantie voor goed onderwijs. Een pretentieloze school met betrokken docenten kan uitstekend zijn. Ik heb al teveel gezegd, het echtpaar verwacht nu een orakel. En misschien komt het door de wijn maar ik hoor mijzelf zeggen dat één factor van onderwijskwaliteit stelselmatig buiten beschouwing blijft. De thuissituatie. Gesprekken, boeken, kranten, een geïnteresseerde omgeving, onze kinderen reflecteren wat wij echt doen en echt belangrijk vinden. De vrouw kijkt me intensief aan, alsof ze al voelt wat ik nog meer ga beweren. Dat kennis een klankbodem nodig heeft, dat het in de eerste plaats de ouderlijke grond is waarin het zaadje al dan niet honderdvoud vrucht draagt en dat de vrucht aan de boom wordt gekend en niet aan zijn tuinman/leraar. Maar dat zeg ik allemaal niet. Thuis is belangrijk, zeg ik. 'Dat besef mis ik een beetje in de discussies.'
|
|
NRC Onderwijs Column
Zaterdag & Cetera
|
|
